ଆଜିର ଯୁଗରେ ଅପ-ରାଧୀମାନେ ଅପ-ରାଧ କରିବା ପାଇଁ ଏପରି ଉପାୟ ବାଛୁଛନ୍ତି ଯାହା ଆପଣ କେବେ କଳ୍ପନା ମଧ୍ୟ କରିନଥିବେ। ଏବେ ଦେଶରେ ଅପ-ରାଧର ପରିମାଣ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନରେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଘ-ଟଣା ଘ-ଟୁଛି।
ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବେଳେବେଳେ ଜାଣି ଜାଣି ହେଉ କିମ୍ବା ଅଜାଣତରେ ଅପରାଧ କରି ବସେ। କିନ୍ତୁ ଏପରି ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ଅପ-ରାଧ କରି ଅନ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିର ମୁଣ୍ଡରେ ଦୋ-ଷ ଲଦିଦିଅନ୍ତି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ନି-ର୍ଦୋଷ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପୋ-ଲିସ ଗି-ରଫ କରି ନେଇଯାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପାଇଁ ଜାମିନ ତଥା ବେଲ ଦେବାର ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଏହି ଅଧିକାରରେ ବ୍ୟକ୍ତି କୋର୍ଟରୁ ନିଜ ଜା-ମିନ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ।
କିନ୍ତୁ ଯଦି ଆମେ ଆଜିର ସମୟରେ ଘ-ଟୁଥିବା ଅପ-ରାଧକୁ ଦୃ-ଷ୍ଟିରେ ରଖିବା ତେବେ ଏପରି ଅନେକ ଅପ-ରାଧ ଅଛି ଯେଉଁଥିରେ ଜା-ମିନ ଦେବା ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ। ତେବେ ଆଜି ଆମେ ଜାଣିବା ଜାମିନ କେତେ ପ୍ରକାର ଏବଂ ଜା-ମିନ ପାଇବାର କଣ ସବୁ ନିୟମ ରହିଛି।
ଯେତେବେଳେ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତି କୌଣସି ଅପ-ରାଧ କିମ୍ବା ଅପ-ରାଧରେ ଜ-ଡିତ ଅଛି ବୋଲି ଜଣାପଡେ ସେତେବେଳେ ପୋ-ଲିସ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଗି-ରଫ କରିଥାଏ। ତେବେ ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ବ୍ୟକ୍ତିଟିକୁ ଜେ-ଲରୁ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ କୋର୍ଟରୁ ଏକ ଆଦେଶ ପତ୍ର ଆଣିବାକୁ ପଡିଥାଏ।
ତେବେ ଆଦେଶ ପତ୍ରର ସର୍ତ୍ତ ଅନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ଜେ-ଲରୁ ବାହାରିଯିବେ ସତ କିନ୍ତୁ ବ୍ୟକ୍ତିଟି ଶୁଣାଣି ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ ତାରିଖରେ ପହଂଚିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ। ଜାମିନ ପାଇବା ପରେ ଯଦି ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ଜଣକ ଶୁଣାଣି ସମୟରେ କୋର୍ଟରେ ହାଜର ନ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିର ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଜ-ବତ କରିନିଆଯାଏ। ସବୁ ପ୍ରକାର ଅପ-ରାଧ ପାଇଁ ଜାମି-ନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନଥାଏ।
ଜା-ମିନ କେତେ ପ୍ରକାରର ଅଟେ।
1. ଅଗ୍ରୀମ ଜା-ମିନ (Anticipatory Bail)।
ଏହି ଜାମି-ନର ଅର୍ଥ ଗିର-ଫ ହେବା ପୂର୍ବରୁ କୋର୍ଟରୁ ଜା-ମିନ ନେଇଯିବା। ଯେତେବେଳେ ଏକ ବ୍ୟକ୍ତି ଆଗରୁ ଜାଣିଥିବେ ଯେ ସେ ଗି-ରଫ ହେବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ସେତେବେଳେ ଗିର-ଫଦା-ରୀରୁ ବଂଚିବା ପାଇଁ ବ୍ୟକ୍ତିଟି କୋର୍ଟରେ ଅଗ୍ରିମ ଜା-ମିନ ଆବେଦନ କରିଥାଏ। ଅପ-ରାଧିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଧା-ରା 438 ରେ ଏହି ଜାମି-ନର ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଜା-ମିନ ପାଇବା ପରେ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପୋ-ଲିସ ଗି-ରଫ କରିପାରିବ ନାହିଁ।
ଅନ୍ତରୀଣ ଜା-ମିନ (Interim Bail)।
ଏହି ଜାମି-ନ ଅନୁସାରେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିରୋ-ଧରେ ଏକ ମା-ମଲା କୋର୍ଟରେ ବିଚା-ରାଧୀନ ଥାଏ ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଅନ୍ତରୀଣ ଜା-ମିନ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅଦାଲତ ମାମ-ଲାର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବି-ଚାର କରି ଏକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଦିଅନ୍ତି।
ଅନ୍ତରୀଣ ଜାମି-ନରେ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ କୋର୍ଟରେ ଏକ ବ-ଣ୍ଡ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ। ଜାମିନର ସର୍ତ୍ତ ଅନୁସାରେ କୋର୍ଟ ଦେଇଥିବା ସମସ୍ତ ଆଦେଶକୁ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ପାଳନ କରିବାକୁ ପଡେ।
ତେବେ କୋର୍ଟରୁ ଜା-ମିନ ପାଇବା କୌଣସି ସହଜ କାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ। ଯଦି ଆପଣ ଏକ ଭଲ ଓ-କିଲ ବଞ୍ଚିଛନ୍ତି ତେବେ ସେହି ଓକି-ଲଙ୍କ ଆବେଦନ ପରେ ହିଁ ଆପଣ କୋର୍ଟରୁ ଜା-ମିନ ପାଇପାରିବେ।
